Seçimler ülkesi Türkiye’de son yıllarda en fazla tartışılan konulardan biri de ekonomi. Mevcut hükümetin 17 yıllık iktidarı sürecinde özelleştirmeler, asgari ücret, global ve yerel krizler oldukça çok konuşuldu. Yurttaşlar her ne kadar ekonomik olarak köşeye sıkışsa da, iktidar ya Türkiye’nin ekonomik olarak iyi durumda olduğunu ya da krizlerin Türkiye’yi teğet geçtiğini savunuyor.
Bugünlerde Türkiye’de en çok konuşulan konulardan biri ise Berat Albayrak’ın ekonomi yönetimi ve sunumları… Ekonomide bunca karmaşık kavram ve bunca detayın arasında insanlar olan bitene bir anlam vermeye çalışsa da işin içinden çıkmak bu kadar kolay olmuyor. Akademik çevreler tarafından hazırlanan verileri ise anlamlandırmak sıradan bir insan için oldukça zor. Bir dönem Yunanistan Ekonomi Bakanlığı görevini üstlenen, muhalif ve akademisyen Yanis Varoufakis ise kaleme aldığı Kızımla Ekonomi Sohbetleri kitabı ile herkesin kolayca anlayacağı bir ekonomi anlatısını bizlere sunuyor. Varoufakis henüz kitabın başında bu kitabı kaleme alma nedenini şu cümlelerle açıklıyor:
“Bu kitap 2013 yılında Yunan yayıncımın bana ekonomi hakkında gençlere doğrudan hitap eden bir kitap yazma önerisiyle meydana geldi. Yazma sebebim ise, ekonominin iktisatçılara bırakılamayacak kadar önemli olduğu inancıydı.”
Herkesin insanca yaşamaya hakkı vardır
Hatırlayacağınız üzere Yanis Varoufakis, Yunanistan’da meydana gelen bankalar krizinin ardından ekonomiyi toparlayacağı umuduyla, Aleksis Tsipras öncülüğündeki solcu Syriza hükümeti tarafından göreve getirilmişti. Yunanistan’ı ekonomik dar boğazdan kurtarmak için çabalayan Varoufakis’in beklentileri ile AB’nin beklentilerinin birbiriyle çakışması fark edildiğinde ise Varoufakis görevinden çekildi.
Tarafsız bir gözle baktığımızda Yunanistan ekonomisinin kısa sürede düzlüğe çıkmasını beklemenin mantıksızlığı ortadadır ve Varoufakis de bu noktada vatandaş üzerindeki baskıyı azaltmak niyetindedir ancak Euro Bölgesi’nin bakışı aynı değildir. Yunanistan ekonomisinin içinde bulunduğu durumu kendine yük olarak olarak gören Euro Bölgesi (-başta Almanya olmak üzere) Yunanistan’a ekonomik destek verirken sunduğu koşullar oldukça ağırdır ve uygulanacak yaptırımlar Yunanistan vatandaşlarını oldukça tedirgin etmektedir. Kendini bir marksist olarak tanımlayan Yanis Varoufakis için beklentiler makul değildir. Çünkü herkesin insanca yaşamaya hakkı vardır.
Hepimizin anlayacağı bir ekonomi anlatısı
Yanis Varoufakis bu kitabında karşısına kızını koyarken, ona ekonomiyi en basit haliyle anlatıyor. Günlük hayatta karşılaşılan durumlardan örnekler vererek kapitalizmin kısa bir tarihini sunuyor. Kitabın ilk bölümlerinde eşitsizliğin nasıl ortaya çıktığı konusuna değinen Varoufakis, ardından ise piyasa toplumunun oluşumunu anlatıyor. Konuyu bankacılık sektörüne de getiren Varoufakis, özellikle bu bölümde anlattıkları ile Yunanistan’da meydana gelen krize nasıl gelindiğini de gözler önüne seriyor.
“Yunanistan’daki krizden bize ne?” demeyin
Şu anda kimileri, “İyi de Yunanistan’daki krizden bize ne?” diye düşünebilir fakat ekonomi toplumlarda yerel farklılıkları bir kenara bırakırsak aynı şekilde işlemektedir. Türkiye’de Yunanistan’da yahut Guatemala’da da yaşasanız, dinamikler benzer olduğu için kötü yönetim beraberinde kötü sonuçları getirecektir.
Dünyayı anlamak için okuyun
Hiçbirimiz bir mesleği, kavramı bilerek dünyaya gelmiyoruz ancak kendimizi farklı yetkinlikler için geliştiriyoruz. Bir şeyin iyi ya da kötü olduğunu anlamak için o alanda akademik çalışmalar yapmamız gerekmiyor. Fakat bilmek için araştırmak şart. Ekonomiyi anlamaya Yanis Varoufakis’in “Kızımla Ekonomi Sohbetleri – Kapitalizmin Kısa Tarihi” kitabını okuyarak adım atabilirsiniz.
Emin olun içinde yaşadığımız dünyayı, sistemi tarafsız bir şekilde araştırdığımızda ve anlamlar çıkarmaya başladığımızda her şey hepimiz için çok daha güzel olacak.