Rus ordusu, Ukrayna’nın içlerine doğru ilerleyerek Kharkiv, Kiev gibi kentleri bombalarken, Batı ülkeleri ise Ukrayna’ya destek oluyor ve Rusya’ya karşı yaptırımlarını artırarak sürdürüyor. Bu süreçte Rus rublesi en düşük seviyelerini görürken, tüm dünya işgalin ne zaman sona ereceğini merak ediyor.
Moskova ile Kiev arasındaki tarihi bağlar ise oldukça derin ve karmaşık. Bu durum yaşananların iki ülkede farklı algılanmasına neden oluyor.
Oliver Bullough, The Guardian için hazırladığı listede işgalin nedenlerini merak edenlere bir okuma listesi sunuyor.
1. Avrupa’nın Kapıları: Ukrayna Tarihi – Serhii Plokhy (Feylesof)
Serhii Plokhy’nin kaleme aldığı “Avrupa’nın Kapıları: Ukrayna Tarihi”, iki ülke arasında yaşanan krizin arka planını merak edenler için iyi bir kaynak. Kitap, Ukrayna’nın hikayesini Moskova merkezli önyargılardan uzak bir şekilde anlatıyor.
2. Kanlı Topraklar – Hitler ve Stalin Arasında Kapana Kısılan Avrupa – Timothy Snyder (Salon Yayınları)
“Kanlı Topraklar – Hitler ve Stalin Arasında Kapana Kısılan Avrupa”, Putin’in Ukrayna’ya tutumunu anlamak isteyenler için önemli bir kaynak. II. Dünya Savaşı sırasında Ukrayna toprakları Nazilerle Bolşeviklerin çatışmalarına sahne olmuştu. Snyder bu eserinde okurları bildiklerini düşündükleri konuları yeniden değerlendirmeye çağırıyor.
3. Putin’s People: How the KGB Took Back Russia and Then Took on the West – Catherine Belton
Rusya’nın tarihi batıda Ukrayna’nınkinden daha iyi biliniyor, peki ya kendi kariyerinin pek çok detayını gizlemiş olan Vladimir Putin’in tarihi? Rusya Devlet Başkanı’nı anlamak için temel kitap Catherine Belton’un yazdığı Putin’s People: How the KGB Took Back Russia and Then Took on the West (Putin’in Halkı: KGB Rusya’yı Nasıl Geri Aldı ve Sonra Batı’yı Nasıl Ele Geçirdi) adlı kitap, Putin’in St Petersburg yönetiminde geçirdiği dönemle başlayıp müttefiklerini ve rakiplerini nasıl sindirerek nükleer silahlı bir mafya devleti kurduğunun iç yüzünü anlatıyor.
4. Sale of the Century: The Inside Story of the Second Russian Revolution – Chrystia Freeland
Putin’in uzun zamandır neden bu kadar popüler olduğunu anlamak istiyorsanız, iktidara gelmeden önce Rusya’nın nasıl bir yer olduğunu ve küçük bir oligark grubunun kaos ve sefalet döneminde ülkenin en değerli kaynaklarına nasıl sahip olduğunu bilmenizde fayda var. Bu konudaki en iyi kitap Moskova’da gazeteci olarak çalışan ve şu anda Kanada Başbakan Yardımcısı olan Chrystia Freeland’ın yazdığı Sale of the Century: The Inside Story of the Second Russian Revolution’dır (Yüzyılın Satışı: İkinci Rus Devriminin İçyüzü).
5. Nothing Is True and Everything Is Possible – Peter Pomerantsev
Putin’in Kremlin’inin 1990’larda Rusya’da gelişen demokrasiyi -her ne kadar cılız ve kusurlu olsa da- bozmak için kullandığı en önemli silahlardan biri basın üzerindeki kontrolüydü. Kiev doğumlu Peter Pomerantsev’in Rus medyasındaki kendi kariyerini anlattığı komik ama bir o kadar da ürkütücü kitabı Nothing Is True and Everything Is Possible’da (Hiçbir Şey Doğru Değildir ve Her Şey Mümkündür) bu konuyu anlatıyor.
6. Between Two Fires: Truth, Ambition, and Compromise in Putin’s Russia – Joshua Yaffa
Joshua Yaffa, “Between Two Fires: Truth, Ambition, and Compromise in Putin’s Russia”da (İki Ateş Arasında: Putin’in Rusya’sında Gerçek, Hırs ve Uzlaşma) sıradan insanların Putin’in kurduğu sistemde nasıl yol aldıklarını anlatıyor.
7. Kleptopia – Tom Burgis
Batı, hem Rusya hem de Ukrayna’nın başına bela olan yozlaşmış sistemleri destekleme konusunda hiç de suçsuz değil. Kleptokrasinin batı başkentlerinden ve özellikle de Londra’dan nasıl desteklendiğini anlamak için Tom Burgis’in Kleptopia kitabının okunması gerekiyor. Her iki tarafın oligarklarının çaldıkları parayı saklamak için Batılılarla nasıl iş birliği yaptıklarını Kleptopia’da göreceksiniz.
8. Gogol’un eserleri
Nikolai Gogol, Ukrayna’da yetişirken, Rusya’da büyük bir üne kavuştu. Öykülerinde otokrasi altında yaşamanın absürdlüğünü oldukça iyi yansıtan Gogol’un eserleri hem Ukraynalıların hem de Rusların savaş patlak verdiğinde nasıl hissettiklerini en iyi anlatan yazarların başında geliyor.
9. Death and the Penguin – Andrey Kurkov
Kiev’e aşık olmadan burada vakit geçirmek zordur. Dinyeper’in üzerindeki bir tepede yer alan şehrin konumu olağanüstüdür. Ve sakinleri, köklü ve görünüşe göre bilinçsiz iki dillilikleri ve absürd mizah anlayışlarıyla, kendilerine özgü bir kültüre sahiptir.
Oliver Bullough, Kurkov’un mafya cenazelerine gitmek için görevlendirilen bir penguen hakkındaki tuhaf romanı Death and the Penguin’in (Ölüm ve Penguen) kendisini Kiev ile tanıştıran kitap olduğunu ve kitabın Kiev’in harikuladeliğini mükemmel şekilde yansıttığını söylüyor.