Özgen Aydos
Twitter: @ozgenaydos
‘Savaşı, cepheyi hiç görmemiş savaş çığırtkanlarına sorun’
Clarissa, Avusturyalı yazar Stefan Zweig’in intihar etmeden önce yazdığı son kitap. İkinci Dünya Savaşı’nda ruhuna onarılmaz yaralar alan ve karısıyla beraber intihar eden yazar, savaşla ilgili neredeyse tüm düşüncelerini de bu kitaba aktarmış.
Clarissa, bir subayın kızı. Sadece ülkesini değil, savaşı da seven bir subayın kızı üstelik. Katı kurallarla, birkez saçı bile okşanmadan büyüyen Clarissa sevgiye sarılırken, aynı disiplinle büyüyen abisi babasının izinden gider ve asker olur. Yani Clarissa üniforma kokan evde kalan tek sivil olur. Ve bir gün işiyle ilgili gittiği bir konferansta hayatı değişir. Hayatının aşkı Leonardo’yla tanışır, onunla kasabaları, köyleri gezer. Fakat bir gün savaş çıktığını öğrenirler, üstelik ikisinin ülkeleri birbirine düşmandır…
Bundan sonrasında ise sadece Clarissa’nın savaşını okuyoruz. Savaşı isteyenler, savaştan yaralananlar, savaştan kaçanlar ve bunların ortasında düşman ülkeden hamile kalan Clarissa’yı.
Zweig, savaştan ne kadar nefret ettiğini, ırkları ne kadar gereksiz bulduğunu çok sade ve yalın bir dille anlatmış. Benim kitapta en sevdiğim cümle ise şu oldu; ‘Savaşı, cepheyi hiç görmemiş savaş çığırtkanlarına sorun. ‘
STEFAN ZWEİG (1881-1942)
Roman, şiir, öykü, deneme ve oyun gibi farklı türlerde yetkin ürünler veren yazar, Viyana’da doğdu. Yaşamı boyunca Avrupa’nın hızlı değişimine tanıklık etti. 1913’te Salzburg’a yerleşti. 1934’te Nazilerin baskısı yüzünden bu kentten ayrıldı. Önce İngiltere’ye, 1940’ta da Brezilya’ya göç etti. 1942’de karısıyla birlikte intihar etti. Önemli denemeleri arasında Balzac, Dickens ve Dostoyevski’yi konu aldığı Drei Meister (1920; Üç Büyük Usta); Hölderlin, Kleist ve Nietzsche’yi incelediği Der Kampf mit dem Dämon (1925; Kendileriyle Savaşanlar) ile Casanova, Stendhal ve Tolstoy’la ilgili Drei Dichter ihres Lebens (1928; Kendi Hayatının Şiirini Yazanlar) sayılabilir. Yazara ün kazandıran bir başka yapıtı Sternstunden der Menschheit’tır (1928; Yıldızın Parladığı Anlar). Zweig ayrıca Joseph Fouché, Marie Antoinette ve Mary Stuart’ın nesnelikten çok sezgiye dayanan biyografilerini yazmıştır. Çok sayıda yapıtı arasında Verwirrung der Gefühle (1925; Karmaşık Duygular) adlı bir öykü kitabıyla Ungeduld des Herzens (1938; Sabırsız Yürek) adlı bir psikolojik romanı da mevcuttur.